kefa.com.tr Yazılar

Argoda İbrikçi Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Analiz İnsan davranışlarını anlamak, toplumsal normlardan bireysel içsel dinamiklere kadar uzanan bir yelpazede psikolojinin derinliklerine inmeyi gerektirir. Bir psikolog olarak, bazen toplumda kullanılan bazı kelimeler ve ifadeler, insanların kendilerini ifade etme biçimlerinden daha fazlasını yansıtır. Bugün ele alacağımız “ibrikçi” kelimesi de, Türk argosunda önemli bir yer tutan, bir kişiliği ve sosyal bağlamı işaret eden bir terimdir. Peki, “ibrikçi” tam olarak ne anlama gelir? Bu kavramın kökeni, kullanım biçimi ve insanlar üzerindeki psikolojik etkilerini bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden nasıl inceleyebiliriz? Bu yazıda, kelimenin arkasındaki psikolojik dinamikleri keşfedeceğiz. İbrikçi: Tanım ve Argo Bağlamı…

Milli Günler Nelerdir? Antropolojik Bir Perspektiften Ulusal Ritüellerin Anlamı Bir antropolog olarak insan kültürlerinin zenginliğini incelerken en çok dikkat çeken unsurlardan biri, toplulukların zamanı nasıl kutsallaştırdıklarıdır. Her toplum, tarihindeki dönüm noktalarını belirli günlerle simgeleştirir. Bu günler yalnızca takvimdeki tarihler değil, aynı zamanda birer ritüel alanı, kimliğin yeniden inşa edildiği sembolik mekânlardır. Milli günler bu açıdan, bir ülkenin geçmişini, kimliğini ve ortak bilincini yaşatma biçimidir. Peki, milli günler nelerdir ve bunlar bir toplumu nasıl bir arada tutar? Gelin, bu soruya antropolojinin derin gözlüğüyle bakalım. Milli Günlerin Antropolojik Kökeni: Ritüellerin Toplumsal Hafızası Antropoloji bize gösterir ki ritüeller, bir toplumun kendini anlamlandırma biçimidir.…

İlk Yerli Helikopterin Adı Nedir? Bir Ulusun Havalanan Kimliği Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak kültürlerin sembollerle, ritüellerle ve teknolojik yaratımlarla kendilerini nasıl ifade ettiklerine dair derin bir merak taşırım. Teknoloji sadece mühendislik ürünü değildir; her vida, her pervane, bir toplumun kimliğini ve hayallerini taşır. Türkiye’nin ilk yerli helikopteri olan TAI T625 Gökbey, bu bağlamda yalnızca bir hava aracı değil, ulusal bir kimliğin somutlaşmış sembolüdür. Bu yazıda, Gökbey’i bir mühendislik başarısından öte, kültürel bir anlatı olarak ele alacağız. Ritüeller ve Modern Mitler: Uçuşun Sembolik Anlamı İnsanlık tarihi boyunca gökyüzü, kutsal olanın, erişilmezin simgesiydi. Eski toplumlarda şamanlar göğe yükselme ritüelleriyle…

Çelik Hasır Yerine Ne Kullanılır? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Bakış Bazen en sıradan bir inşaat malzemesi bile farklı toplumların dünyaya nasıl baktığını anlamamıza aracı olabilir. Çelik hasır bunun en güzel örneklerinden. Bir yandan betonarme yapılarda dayanıklılığın simgesi, diğer yandan maliyet, sürdürülebilirlik ve kültürel tercihler açısından sorgulanan bir malzeme. Gelin şimdi hep birlikte hem dünyaya hem de bize özgü alternatiflere bakalım; belki siz de kendi deneyimlerinizi paylaşmak istersiniz. Çelik hasır, her yerde aynı gözle bakılan bir malzeme değil; bir toplum için güvenliğin sembolü, diğerine göre pahalı ve hantal bir tercih olabilir. — Küresel Perspektiften Çelik Hasırın Alternatifleri Çelik hasır, betonun…

Hoşap Kalesi Kim Tarafından Yapıldı? Tarihin Sessiz Tanığı Üzerine Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak, geçmişin taşlara, duvarlara ve izlere sinmiş hikâyelerini çözümlemek, her zaman içimde derin bir merak uyandırır. Hoşap Kalesi de bu merakın en büyüleyici örneklerinden biridir. Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Hoşap (bugünkü Güzelsu) köyünde yer alan bu ihtişamlı yapı, yalnızca bir savunma kalesi değil; aynı zamanda güç, inanç ve kültürün iç içe geçtiği bir tarih sahnesidir. “Hoşap Kalesi kim tarafından yapıldı?” sorusu, bizi yalnızca bir isimle değil, bir dönemin ruhuyla da yüzleştirir. Bir Kale, Bir Beylik, Bir Dönem: Mahmudi Beyleri ve İktidarın Mimarisi Hoşap Kalesi, 17. yüzyıl ortalarında…

Okul Kantinini Kim Denetler? Tostun Arkasındaki Gizli Güçleri Açığa Çıkarıyoruz 🍔👀 Sabahın köründe zil çalmadan kantine koşuyorsun. Elinde bozuk paralar, aklında tek bir şey: tost yetişecek mi? Gözlerin vitrindeki poğaçaya takılıyor, kolaya mı uzansan yoksa ayrana mı? Tam sırada beklerken içinden bir ses fısıldıyor: “Ya bu sucuklar gerçekten sucuk mu?” İşte o an merakın devreye giriyor: Bu okul kantinini kim denetliyor acaba? Hazır olun sevgili tost severler, bugün okul kantinlerinin perde arkasına ışık tutuyoruz. Hem erkeklerin mühendis kafasıyla mevzuata bakacağız hem de kadınların empatik yaklaşımıyla “çocuklar ne yiyor?” kısmını sorgulayacağız. Sonunda göreceksin ki, bir tostun arkasında dev bir bürokrasi, bir…

Güvenin Temel Unsurları Nelerdir? Bir Psikoloğun Meraklı Bakışıyla Başlangıç İnsan ilişkilerinde en çok sorgulanan duygulardan biri güvendir. Bir psikolog olarak, danışanların yüzlerinde güvenin varlığını ya da eksikliğini okumak çoğu zaman sözcüklerden daha açıklayıcı olur. Peki, güven tam olarak nedir? Neden bir insanı tanımaya başladığımızda, kalbimizin derinliklerinde “güvenebilir miyim?” sorusu yankılanır? Bu yazıda, güveni yalnızca soyut bir kavram olarak değil; bilişsel, duygusal ve sosyal psikolojinin kesişiminde inceleyeceğiz. Güvenin Psikolojik Temelleri Güven, psikolojide bir bilişsel karar kadar bir duygusal bağlanma süreci olarak da ele alınır. İnsan beyni, birine güvenip güvenmeyeceğini değerlendirirken geçmiş deneyimleri, gözlemleri ve sezgileri birlikte işler. Bu süreçte prefrontal korteks,…

Gürpınar’ın Eski İsmi Nedir? Toponimin Hafızasında Bir Yolculuk Gürpınar’ın eski ismi nedir? Bu basit görünen soru, aslında bir coğrafyanın hafızasına, bir toplumun diline ve tarihin katmanlarına açılan kapıdır. Van Gölü havzasının güneydoğusunda yer alan bu ilçe, yalnızca bir idari alan değil; farklı dillerin, inançların ve anlatıların birbirine değdiği bir anlam sahnesidir. Tarihsel Arka Plan: Havasor’dan Hayots Dzor’a Günümüzün Gürpınar’ı, Osmanlı ve erken Cumhuriyet kayıtlarında Havasor adıyla anılır. Yerel kaynaklar ve ansiklopedik derlemeler, “Havasor”un kökeninin Ermenice bir terimle bağlantılandırıldığını; bölgenin ise Ermenice “Hayots Dzor” —“Ermenilerin Vadisi”— adıyla da bilindiğini aktarır. Bu adlandırma, Van’ın güneyinden Hoşap Vadisi’ne uzanan verimli düzlükteki tarihsel Ermeni…

Dijital Varlığın Aynası: Elektronik Hesap Cüzdanı Nasıl Alınır? Giriş: Bir Filozofun Bakışıyla Dijital Varlık Felsefe bize, her kavramın ardında bir varlık düşüncesi, her nesnenin ardında bir anlam olduğunu öğretir. Elektronik hesap cüzdanı dediğimiz şey, ilk bakışta yalnızca teknik bir belge, bir dijital kayıt aracı gibi görünür. Ancak daha derine indiğimizde bu kavram, modern insanın dijital dünyada kendini nasıl tanımladığına, kimliğini nasıl doğruladığına ve varlığını nasıl belgelediğine dair önemli ipuçları taşır. Epistemoloji açısından bilgi, artık yalnızca akıldan değil, veriden doğar; ontoloji açısından varlık, artık yalnızca bedende değil, dijital kimlikte sürer; etik açıdan ise insan, bu verinin sorumluluğunu taşır. Elektronik Hesap Cüzdanının…

Bahşılı Ne Anlama Gelir? Antropolojik Bir Bakışla Kültür, Kimlik ve Ritüeller Kültür, insanın varoluşunu şekillendiren en derin ve en etkili unsurdur. Her toplum, kendi tarihsel, coğrafi ve toplumsal koşulları doğrultusunda belirli ritüeller, semboller ve gelenekler geliştirir. Bu kültürel öğeler, yalnızca günlük yaşamı değil, bireylerin kimliklerini, topluluk yapısını ve değer sistemlerini de belirler. Bir antropolog olarak, farklı kültürel deneyimlerin insan ruhuna ve toplumsal yapıya nasıl dokunduğunu görmek her zaman merak uyandırıcıdır. Bu yazıda, “Bahşılı” terimini antropolojik bir perspektifle inceleyecek, bu kavramın topluluklar üzerindeki etkisini ve kültürel bağlamdaki anlamını keşfedeceğiz. Bahşılı ve Kültürün Temel Yapıları Bahşılı, Türk kültüründe özellikle Orta Anadolu ve…