Kategori: Makaleler

Kaç Çeşit Verem Hastalığı Vardır? Geçmişten Günümüze Veremle Mücadeledeki Dönüşüm Bir tarihçi olarak, insanlık tarihindeki sağlık krizlerini incelediğimde, her dönemin kendine özgü bir mücadele ve çözüm arayışına sahip olduğunu görürüm. Geçmişin izlerini anlamadan, günümüze dair pek çok soruya yanıt bulmak zor olur. Verem, tarih boyunca insanlığın karşılaştığı en büyük sağlık tehditlerinden biri olmuştur. Yüzyıllar boyunca, verem hastalığının toplumlar üzerindeki etkisi büyük olmuştur ve bu hastalıkla mücadelenin evrimi, tıbbın ve toplumların değişen yüzlerini yansıtır. Kaç çeşit verem hastalığı vardır? Bu soruya yanıt verirken, aynı zamanda geçmişin izlerini ve bu hastalığın toplumsal dönüşümdeki yerini de keşfedeceğiz. Veremin Tarihsel Süreci Verem, insanlık tarihinin…

Solucan Tek Başına Ürer Mi? Bir Felsefi Düşünce Denemesi “Bir solucan, yalnızca bir solucan mıdır?” Diye soran bir filozof, aslında çok daha derin bir soruya kapı aralar. Doğanın en temel işleyiş biçimlerinden biri olan üreme, bazen yalnızca biyolojik bir süreçten daha fazlası haline gelir. Solucanların tek başına üreyip üreyelemeyeceği sorusu, sadece biyolojinin sınırlarında kalmaz; bu, etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi disiplinlerde de yankı bulabilecek bir soru haline gelir. Bu yazıda, solucanların üreme biçimlerini, felsefi bakış açılarıyla sorgulayacak ve bu sorunun yalnızca biyolojik gerçeklikten çok daha fazlasını ifade ettiğini tartışacağız. Epistemolojik Bakış: Ne Biliyoruz ve Ne Bilmiyoruz? Epistemoloji, bilgi ve…

OKB Olunduğunu Nasıl Anlarız? Geçmişten Günümüze Psikolojik Bir Bozukluğun İzinde Giriş: Geçmişi Anlamaya ve Günümüzle Bağ Kurmaya Çalışan Bir Tarihçinin Bakışı Tarihçi olarak her zaman geçmişi anlamanın, bugüne dair önemli ipuçları sunduğuna inanmışımdır. İnsanlık, zaman içerisinde birçok zorlukla karşı karşıya kalmış ve psikolojik durumları da bu zorluklardan etkilenmiştir. Geçmişte toplumlar, psikolojik rahatsızlıkları genellikle bir tür “günah” veya “zayıflık” olarak kabul ederken, günümüzde bu bozukluklar daha bilimsel bir çerçeveyle ele alınmaktadır. Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) da, bu tür psikolojik rahatsızlıkların tarihsel bir izini sürmemiz açısından oldukça öğretici bir örnektir. OKB, günümüzde yaygın olarak bilinen ve tanınan bir psikolojik bozukluk olsa da,…

İtfa Sebebi: Ekonomik Kararların Ardındaki Gizli Dinamikler Ekonomistlerin gözünden bakıldığında, her kaynak kullanımı bir tercih, her tercih ise bir sonuç doğurur. Sınırsız ihtiyaçlara sahip bir toplumda, sınırlı kaynaklarla yapılacak her seçim, doğrudan o toplumun ekonomik yapısını şekillendirir. Bu kararlar, bireylerin cebinde, şirketlerin bilançolarında ve devletlerin bütçelerinde iz bırakır. Ancak bazen bu tercihler ve seçimler, öngörülemeyen maliyetlere ve uzun vadeli yükümlülüklere yol açabilir. İşte burada devreye “itfa sebebi” kavramı girer. İtfa sebebi, ekonomik bir bağlamda, borçların ve yükümlülüklerin ödeme zamanlarının geldiği ve ödenmesi gerektiği durumu ifade eder. Bu kavram, hem finansal piyasalarda hem de kişisel finans yönetiminde önemli bir yere sahiptir.…

İmlik Mi, İlmek Mi? Güç, Dil ve Toplumsal Düzenin İlişkisi Bir siyaset bilimcinin bakış açısıyla düşündüğümüzde, dil sadece iletişimin aracı değil, aynı zamanda iktidarın ve toplumsal düzenin yapı taşıdır. Her kelime, her terim, kimlerin söz hakkı olduğunu, kimlerin görünür olduğunu ve kimlerin görünmez kaldığını belirler. Günümüzde, “imlek mi, ilmek mi?” sorusu da tam olarak bu çerçevede ele alınması gereken bir mesele haline gelmiştir. Bu basit gibi görünen dil sorusu, aslında toplumsal cinsiyet, güç ilişkileri, ideoloji ve vatandaşlık gibi derin sosyal meselelerle iç içe geçmiş bir temadır. Siyasi ve toplumsal dinamikler açısından, kelimelerin seçimleri genellikle belirli bir gücün egemenliğini pekiştirir ya…

Dünyada Tek Olan İsim Nedir? Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimi Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimini Anlamaya Çalışan Bir Araştırmacının Samimi Girişi Toplumu anlamak, aslında her bir bireyin bu yapılarla kurduğu ilişkileri ve toplumsal normlarla şekillenen kimliklerini analiz etmekle başlar. Bir isim, yalnızca bir etiket değil, aynı zamanda bir kimlik, bir kültürel miras, bir toplumsal rollerin ve normların yansımasıdır. Bir araştırmacı olarak, dünya üzerindeki her bireyi belirli bir ismin taşıdığı anlamla tanımlamak istesem de, bu sorunun yanıtı oldukça katmanlı ve değişkendir. Bu yazıda, “dünyada tek olan isim nedir?” sorusunu toplumsal bağlamda inceleyeceğiz. İsimlerin toplumsal yapılar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratiklerle nasıl…

Duygusal İstikrarsızlık Ne Demektir? Tarihsel ve Akademik Bir İnceleme İnsanın duyguları, tıpkı bir nehri andırır: Zaman zaman durgun, bazen coşkun, bazen de taşkına dönük olabilir. Bu akışkanlık içinde “duygusal istikrarsızlık” kavramı, bir eğitim ya da psikolojik blog için değil, yaşamın kendisinin anlamını kazandığı bir alanı işaret eder. Geçmişin izlerini süren bir gözle, bu kavramın tarihsel kökenlerine inmek ve günümüz akademik tartışmalarında nasıl yer kapladığını görmek, duygularımızla ilişkimizde bilinçli bir adım atmamıza olanak tanır. Tarihsel Arka Plan: Duygular ve “İstikrar” Arayışı İnsanlık tarihinin büyük kısmında, duygular hâlâ “ahlâkî, ruhsal ya da dini” bir bağlamda yorumlanmıştır. Antik Yunan’da, duyguların yönetilmesi (örneğin Aristoteles’in…

Denizli Horozu Ne Anlama Gelir? Tarihsel Bir Perspektif Geçmişin İzlerinden Bugüne: Denizli Horozunun Anlamı Bir tarihçi olarak, bazen geçmişin derinliklerine dalarak bugünle bağ kurmak, insanlık tarihinin küçük ama anlamlı izlerini keşfetmek beni her zaman büyülemiştir. Her kültürel sembol, bir toplumun zaman içinde yaşadığı dönüşümlerin, kırılma noktalarının ve toplumsal yapılarının bir yansımasıdır. Bugün sizlere, Türkiye’nin önemli kültürel sembollerinden biri olan Denizli Horozu’nu anlatacağım. Bu horoz, sadece bir hayvan figürü değil, aynı zamanda Anadolu’nun tarihsel süreçlerinin, toplumsal dönüşümlerinin ve kültürel kimliğinin bir parçasıdır. Peki, Denizli Horozu gerçekten ne anlama gelir ve geçmişin izleri günümüzle nasıl paralellikler kurar? Denizli Horozunun Tarihçesi: Kültürün Simgesi…

Basit İsim Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken, sıklıkla dikkatimizi çeken en temel unsurlardan biri de insanın kimliğini tanımlayan kavramlar ve etiketlerdir. İsimler, bu etiketlerin en basit ve en doğrudan olanlarıdır. Ancak, bir isim yalnızca bir etiket midir? Ya da basit bir isim, kişinin içsel dünyasında, çevresiyle olan ilişkilerinde ne gibi derin etkiler yaratır? İnsanlar, kendilerine verilen isimleri nasıl algılar? Bu sorular, psikolojik bir bakış açısıyla oldukça ilgi çekici ve derinlemesine analiz edilmesi gereken konulardır. Basit bir isim, günlük yaşamda çoğu zaman sadece bir tanımlayıcı, bir kimlik belirtisi olarak kullanılır. Ancak psikolojik olarak,…