Kategori: Makaleler

Hoşap Kalesi Kim Tarafından Yapıldı? Tarihin Sessiz Tanığı Üzerine Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak, geçmişin taşlara, duvarlara ve izlere sinmiş hikâyelerini çözümlemek, her zaman içimde derin bir merak uyandırır. Hoşap Kalesi de bu merakın en büyüleyici örneklerinden biridir. Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Hoşap (bugünkü Güzelsu) köyünde yer alan bu ihtişamlı yapı, yalnızca bir savunma kalesi değil; aynı zamanda güç, inanç ve kültürün iç içe geçtiği bir tarih sahnesidir. “Hoşap Kalesi kim tarafından yapıldı?” sorusu, bizi yalnızca bir isimle değil, bir dönemin ruhuyla da yüzleştirir. Bir Kale, Bir Beylik, Bir Dönem: Mahmudi Beyleri ve İktidarın Mimarisi Hoşap Kalesi, 17. yüzyıl ortalarında…

Okul Kantinini Kim Denetler? Tostun Arkasındaki Gizli Güçleri Açığa Çıkarıyoruz 🍔👀 Sabahın köründe zil çalmadan kantine koşuyorsun. Elinde bozuk paralar, aklında tek bir şey: tost yetişecek mi? Gözlerin vitrindeki poğaçaya takılıyor, kolaya mı uzansan yoksa ayrana mı? Tam sırada beklerken içinden bir ses fısıldıyor: “Ya bu sucuklar gerçekten sucuk mu?” İşte o an merakın devreye giriyor: Bu okul kantinini kim denetliyor acaba? Hazır olun sevgili tost severler, bugün okul kantinlerinin perde arkasına ışık tutuyoruz. Hem erkeklerin mühendis kafasıyla mevzuata bakacağız hem de kadınların empatik yaklaşımıyla “çocuklar ne yiyor?” kısmını sorgulayacağız. Sonunda göreceksin ki, bir tostun arkasında dev bir bürokrasi, bir…

Güvenin Temel Unsurları Nelerdir? Bir Psikoloğun Meraklı Bakışıyla Başlangıç İnsan ilişkilerinde en çok sorgulanan duygulardan biri güvendir. Bir psikolog olarak, danışanların yüzlerinde güvenin varlığını ya da eksikliğini okumak çoğu zaman sözcüklerden daha açıklayıcı olur. Peki, güven tam olarak nedir? Neden bir insanı tanımaya başladığımızda, kalbimizin derinliklerinde “güvenebilir miyim?” sorusu yankılanır? Bu yazıda, güveni yalnızca soyut bir kavram olarak değil; bilişsel, duygusal ve sosyal psikolojinin kesişiminde inceleyeceğiz. Güvenin Psikolojik Temelleri Güven, psikolojide bir bilişsel karar kadar bir duygusal bağlanma süreci olarak da ele alınır. İnsan beyni, birine güvenip güvenmeyeceğini değerlendirirken geçmiş deneyimleri, gözlemleri ve sezgileri birlikte işler. Bu süreçte prefrontal korteks,…

Gürpınar’ın Eski İsmi Nedir? Toponimin Hafızasında Bir Yolculuk Gürpınar’ın eski ismi nedir? Bu basit görünen soru, aslında bir coğrafyanın hafızasına, bir toplumun diline ve tarihin katmanlarına açılan kapıdır. Van Gölü havzasının güneydoğusunda yer alan bu ilçe, yalnızca bir idari alan değil; farklı dillerin, inançların ve anlatıların birbirine değdiği bir anlam sahnesidir. Tarihsel Arka Plan: Havasor’dan Hayots Dzor’a Günümüzün Gürpınar’ı, Osmanlı ve erken Cumhuriyet kayıtlarında Havasor adıyla anılır. Yerel kaynaklar ve ansiklopedik derlemeler, “Havasor”un kökeninin Ermenice bir terimle bağlantılandırıldığını; bölgenin ise Ermenice “Hayots Dzor” —“Ermenilerin Vadisi”— adıyla da bilindiğini aktarır. Bu adlandırma, Van’ın güneyinden Hoşap Vadisi’ne uzanan verimli düzlükteki tarihsel Ermeni…

Dijital Varlığın Aynası: Elektronik Hesap Cüzdanı Nasıl Alınır? Giriş: Bir Filozofun Bakışıyla Dijital Varlık Felsefe bize, her kavramın ardında bir varlık düşüncesi, her nesnenin ardında bir anlam olduğunu öğretir. Elektronik hesap cüzdanı dediğimiz şey, ilk bakışta yalnızca teknik bir belge, bir dijital kayıt aracı gibi görünür. Ancak daha derine indiğimizde bu kavram, modern insanın dijital dünyada kendini nasıl tanımladığına, kimliğini nasıl doğruladığına ve varlığını nasıl belgelediğine dair önemli ipuçları taşır. Epistemoloji açısından bilgi, artık yalnızca akıldan değil, veriden doğar; ontoloji açısından varlık, artık yalnızca bedende değil, dijital kimlikte sürer; etik açıdan ise insan, bu verinin sorumluluğunu taşır. Elektronik Hesap Cüzdanının…

Bahşılı Ne Anlama Gelir? Antropolojik Bir Bakışla Kültür, Kimlik ve Ritüeller Kültür, insanın varoluşunu şekillendiren en derin ve en etkili unsurdur. Her toplum, kendi tarihsel, coğrafi ve toplumsal koşulları doğrultusunda belirli ritüeller, semboller ve gelenekler geliştirir. Bu kültürel öğeler, yalnızca günlük yaşamı değil, bireylerin kimliklerini, topluluk yapısını ve değer sistemlerini de belirler. Bir antropolog olarak, farklı kültürel deneyimlerin insan ruhuna ve toplumsal yapıya nasıl dokunduğunu görmek her zaman merak uyandırıcıdır. Bu yazıda, “Bahşılı” terimini antropolojik bir perspektifle inceleyecek, bu kavramın topluluklar üzerindeki etkisini ve kültürel bağlamdaki anlamını keşfedeceğiz. Bahşılı ve Kültürün Temel Yapıları Bahşılı, Türk kültüründe özellikle Orta Anadolu ve…

Kanıtlamak Ne Demek? TDK’ya Göre Anlamı ve Gerçek Hayattan Örneklerle İncelenmesi Merak Ediyor Musunuz? Kanıtlamak Ne Demek? Hadi, Birlikte Keşfedelim! Hepimiz hayatımızın bir döneminde bir şeyleri kanıtlamak zorunda kalmışızdır. Kimimiz düşüncelerini, kimimiz hislerini, kimimizse somut bir olguyu kanıtlamak için uğraşmıştır. Kanıtlamak kelimesi, sadece bir kelime olmaktan çok daha fazlasıdır; o, insanın zihinsel ve duygusal bir sürecini yansıtan, çoğu zaman hayatın tam ortasında yer alan bir kavramdır. Peki, “kanıtlamak” ne demek, Türk Dil Kurumu (TDK) bu kelimeyi nasıl tanımlıyor? Gelin, bu kelimenin derinliklerine inelim ve gerçek dünyadan örneklerle anlamını daha iyi kavrayalım. Kanıtlamak Ne Demek? TDK’ya Göre Anlamı Türk Dil Kurumu’na…

İsimlerin Gizli Hafızası: Göbek Adının Kültürel ve Tarihsel Yolculuğu İsim, insanın dünyaya attığı ilk imzadır. Her harfi bir anlam taşır, her ses bir aidiyet duygusunu çağırır. Göbek adı ise bu imzanın ikinci katmanıdır; çoğu zaman görünmez ama derin bir kültürel belleğin izini taşır. Çocuklara göbek adı neden konur? sorusu, sadece bir geleneksel uygulamanın açıklaması değil, aynı zamanda toplumsal kimliğin nasıl şekillendiğini anlamamıza yardımcı olan bir sosyokültürel hikâyedir. Göbek Adının Tarihsel Arka Planı Göbek adı geleneği, Anadolu’nun kadim kültürlerinden Orta Asya bozkırlarına, Balkan köylerinden Ortadoğu toplumlarına kadar uzanan geniş bir coğrafyada görülür. Eskiden çocuk doğduğunda, göbek bağı kesilirken söylenen isim, bebeğin…

Gitar Çalmayı Öğrenmek Ne Kadar Zaman Alır? Felsefi Bir İnceleme İnsanın varoluşu, sürekli bir öğrenme ve gelişme sürecidir. Bu düşünce, Plato’dan günümüze kadar pek çok filozofun üzerinde durduğu temel bir temadır. Zaman, insanın varlık yolculuğunda bir araçtır; ancak bu yolculuk, her bireyin içsel dünyasında farklı biçimlerde şekillenir. Peki, gitar çalmayı öğrenmek, bu yolculuğun neresindedir? Bir çalgıyı öğrenmek, sadece bir yetenek kazanmak mıdır, yoksa ruhsal bir evrim mi gerektirir? Gitar çalmak, insanın varoluşsal arayışlarının bir aracı olabilir mi? Bu yazıda, gitar çalmayı öğrenmenin zamanını, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden tartışacak, öğrenmenin derinliklerine inmeye çalışacağız. Epistemoloji: Bilgiye Giden Yolda Gitar Epistemoloji, bilginin…

Bazen bir soru insanın hayatına öyle dokunur ki, cevabını öğrenmek değil, cevabın yolculuğu daha anlamlı hale gelir. Bugün size “Hava değişimi en fazla kaç gün?” sorusunu merkezine alan küçük bir hikâye anlatacağım. Hem sıcak, hem duygusal, hem de içimizden bir parça gibi. Bir Yolculuğun Başlangıcı Ali, askerlik görevinden döndükten sonra doktorunun önerisiyle “hava değişimi” raporu almıştı. Onun için bu, yalnızca bir izin değil; yeniden hayata adapte olma fırsatıydı. Stratejik bir adamdı Ali; günleri tek tek hesaplıyor, kaç gün kaldığını defterine işaretliyordu. “Hava değişimi en fazla kaç gün?” sorusu onun için matematiksel bir denklem gibiydi. Eşi Elif ise bu günleri saymazdı.…